علایم و علل ایجاد پوکی استخوان - آبی روز

علایم و علل ایجاد پوکی استخوان - آبی روز

اختصاصی آبی روز: پوکی استخوان یا استئوپروز که به بیماری خاموش نیز معروف است یک اختلال مربوط به دستگاه اسکلتی بدن است که بیشتر در دوران کهنسالی بروز می‌کند. در این بیماری توده استخوانی یا همان تراکم استخوانی بدن کاهش می‌یابد و استخوان ها ضعیف و شکننده می‌شوند. از این رو شکستن استخوان ها از مهم ترین علایم پوکی استخوان است.

علایم پوکی استخوان

پوکی استخوان در مراحل اولیه، علامتی ندارد و تشخیص ابتلا به آن در این مرحله دشوار است به همین علت به آن بیماری خاموش لقب داده اند. در واقع شکستگی با کمترین ضربه و فشار به طوری که در حالت عادی در افراد سالم منجر به شکستگی نخواهد شد مانند شکستگی لگن در اثر زمین خوردن و یا شکستگی مهره‌ ها در اثربلند کردن یک جسم، عطسه کردن و خم شدن، شکستگی مچ دست، درد شدید کمر که نشانه آسیب و فروپاشی مهره‌هاست، کوتاه شدن قد نسبت به دوران جوانی بیش از 2،5 سانتی متر و قوز و انحنای شدید پشت از علایم پوکی استخوان و درواقع عوارض ابتلا به این بیماری است.

علل ایجاد پوکی استخوان

علل ایجاد پوکی استخوان را می‌توان به 2 دسته تقسیم کرد: عواملی که قابل کنترل و پیشگیری نیستند و عواملی که قابل پیشگیری اند.


1- علل ایجاد پوکی استخوان که قابل پیشگیری نیستند:

شیوع بالاتر پوکی استخوان در زنان

شیوع پوکی استخوان در زنان به ویژه در دوران یائسگی به علت کاهش هورمون استروژن بیشتر از مردان است. همچنین شکستگی‌ های ناشی از پوکی استخوان در زنان تقریبا 4 برابر مردان است اما هر چه سن بالاتر رود (به خصوص پس از 65 سالگی) این روند در زنان و مردان یکسان خواهد شد.

افزایش سن و پوکی استخوان

بی شک افزایش سن از علل ایجاد پوکی استخوان است که قابل پیشگیری نیست. درواقع میان افزایش سن و پوکی استخوان رابطه مستقیم وجود دارد. با افزایش سن روند تخریب بافت استخوانی دربدن بیش از ساخت آن خواهد شد که این مساله در طول زمان منجر به فقر استخوان‌ها از لحاظ مواد معدنی و در نتیجه پوکی استخوان می شود.

یائسگی زود هنگام و ابتلا به پوکی استخوان

از آنجایی که در یائسگی تولید هورمون استروژن در بدن زنان کاهش می یابد این موضوع سبب می‌شود تا توده و تراکم استخوانی با سرعت بیشتری از بین رود. از این رو زنانی که دچار یائسگی زودهنگام (پائسگی پیش از 45 سالگی) می شوند یا مجبور به برداشتن تخمدان هایشان می شوند بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارند.

نقش سابقه خانوادگی و وراثت در پوکی استخوان

سابقه خانوادگی و ژنتیک از دیگر علل ایجاد پوکی استخوان محسوب می‌شود که قابل پیشگیری نیست. از آنجایی که ژنتیک هر فرد بر میزان تراکم توده استخوانی و سرعت کاهش آن اثر دارد، سابقه خانوادگی و وراثت در پوکی استخوان نقش مهمی ایفا می‌کند.

ابتلا به برخی بیماری ها

برخی از بیماری‌ها مثل پرکاری تیروئید، پرکاری یا کم کاری غدد پاراتیروئید، کم‌ کاری غدد جنسی، کم کاری یا پرکاری غدد فوق کلیوی، آرتریت روماتوئید، بیماری کوشینگ و دیابت می تواند فرد را در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دهند.

2- علل ایجاد پوکی استخوان که قابل پیشگیری اند:

وزن بسیار کم

وزن بسیار کم که نسبت به سن و قد فرد غیرطبیعی باشد، به علت کمبود مواد معدنی مورد نیاز بدن مانند کلسیم، پروتئین و ویتامین D سبب کم شدن تراکم وقدرت استخوان ها می شود.

کم تحرکی

عدم تحرک و نداشتن فعالیت بدنی از جمله علل ایجاد پوکی استخوان است که قطعا قابل کنترل می‌باشد.

سیگار کشیدن و اعتیاد به الکل

مصرف الکل و کشیدن سیگار از جمله علل قابل کنترلی هستند که نقش آنها در بروز پوکی استخوان ثابت شده است.

استفاده طولانی مدت از برخی داروها

استفاده دراز مدت از داروهایی مانند کورتون و لووتیروکسین ?فورزماید، هپارین، فنیتوئین، کاربامازپین (داروی ضد تشنج) سبب کاهش تراکم استخوان ها می شوند.
از این رو می‌توان با تغذیه مناسب و مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D و یا مکمل آن، جلوگیری از کاهش یا افزایش بیش از حد وزن و داشتن تحرک و فعالیت فیزیکی مداوم و منظم و اجتناب از مصرف الکل و سیگار تا حد بسیار زیادی به جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان کمک کرد.